იფიქრე თანასწორობაზე – ჯესიკა ლივინგსტონი
როცა პატარა ვიყავი, მეგონა, ფულის შოვნის მთავარი გზა ხელფასზე მუშაობა იყო, ბევრი ფულის შოვნის კი – მაღალი ხელფასი. რეალურად, დღესდღეობით ეს ასეცაა, თუმცა, არსებობს ფულის გამომუშავების სხვა გზაც, რომლის შესახებაც არ ვიცოდი, როცა პატარა ვიყავი და ეს გზა ნელ-ნელა სულ უფრო აქტუალური ხდება. მას კაპიტალი ჰქვია. კაპიტალი ისაა, რასაც, საბოლოო ჯამში, დიდი თანხებამდე მივყავართ. ისინი, ვინც დღესდღეობით მდიდრდებიან, უმეტესწილად, ამას კაპიტალით ახერხებენ.
რას ნიშნავს კაპიტალი? კაპიტალი იგივე აქციაა. ხელფასის გარდა, ზოგიერთი სამსახური ასევე გაძლევთ იმავე კომპანიის წილს, რომელშიც მუშაობთ. თუმცა, თუკი დიდ კომპანიაში მუშაობთ, ნაკლებად სავარაუდოა, რომ მისი წილი მოგცენ.
მაგრამ მეორე მხრივ, თუ საკუთარ კომპანიას ქმნით, რა თქმა უნდა, მისი გარკვეული ნაწილი თქვენიც არის. ასე შოულობენ ფულს ყველაზე მდიდარი ადამიანები – ცუკერბერგები და ბეზოსები. ისინი ფლობენ თავიანთი დაარსებული კომპანიის წილს და კომპანიის ღირებულების ზრდასთან ერთად, მათი ქონებაც იზრდება.
ადრე ძალიან იშვიათი რამ იყო მზარდი კომპანიის შექმნა. ძირითადად იქმნებოდა კომპანიები, რომლებიც ისეთივე პატარები რჩებოდნენ, როგორებიც დასაწყისში იყვნენ – თმის სალონები, კაფეები და ა.შ. ბოლო რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში შეიცვალა ის, რომ ინდივიდებისთვის სულ უფრო და უფრო შესაძლებელი გახდა, შექმნან კომპანიები, რომლებიც ვითარდებიან და დიდები ხდებიან. მე არ ვგულისხმობ მხოლოდ ფეისბუკისა და ამაზონის მსგავს კომპანიებს. Facebook-სა და Amazon-ზე ათასობით შედარებით მცირე კომპანიაა, რომლებმაც თავიანთი დამფუძნებლები გაამდიდრეს.
500 Global-ის ისტორია – mvp.ge
500 Global (ძველად 500 Startups) მსოფლიოში ერთ-ერთი წამყვანი პრე-აქსელერატორია, რომელიც საქართველოს ბანკისა და Gita-ს დახმარებით, საქართველოშიც შემოვიდა, 2021 წელს. იმისათვის, რომ უკეთ გავიცნოთ ეს ორგანიზაცია, ამ სტატიაში მოგიყვებით მათი შექმნის ისტორიას და იმ მიღწევებს, რაც მათ აქვთ.
ნელ-ნელა სტარტაპების შექმნა უფრო აქტიურად დაიწყო. თუმცა, თქვენ არ გჭირდებათ სტარტაპის წამოწყება მასში კაპიტალის მისაღებად. სტარტაპები აძლევენ თავიანთ თანამშრომლებს თანასწორობასაც. ის, თუ რა ოდენობის კაპიტალს მიიღებთ კომპანიაში, დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენად ადრე შეუერთდებით მას. მეხუთე თანამშრომელი მიიღებს ბევრად მეტს, ვიდრე – მეასე.
მეორე მხრივ, მეასე თანამშრომელი ნაკლებად რისკავს, ვიდრე მეხუთე. იმ დროისთვის, როდესაც სტარტაპს ჰყავს ასი თანამშრომელი, თქვენ უკეთესი წარმოდგენა გექნებათ წარმატების შანსებზე, ვიდრე მაშინ, როდესაც მას მხოლოდ ხუთი დამფუძნებელი ჰყავს.
ასე რომ, თქვენ შეგიძლიათ წახვიდეთ დიდ რისკზე (და დიდი რაოდენობით სამუშაოზე) კომპანიის დაარსებით, ან უფრო მცირე რისკზე ნაკლებად მოგვიანებით გაწევრიანებით.
სტარტაპის დაარსება ყველას არ შეუძლია, მაგრამ ვინც გონიერი, ჭკვიანი და საკმარისად შრომისმოყვარეა, შეიძლება, სტარტაპის ადრეული თანამშრომელი გახდეს. მე ერთ-ერთი ამ ადამიანთაგანი ვიყავი. როცა 25 წლის ვიყავი, ვმუშაობდი სტარტაპში და ამაში მხოლოდ ხელფასსა და მცირე ბონუსს ვიღებდი. მაშინ რომ მცოდნოდა კაპიტალის შესახებ, აუცილებლად ვიმუშავებდი იმ კომპანიაში, სადაც კაპიტალსაც ავიღებდი.
როდესაც სამყაროს შეხედვას დაიწყებთ თანასწორობის და არა მხოლოდ ხელფასის თვალსაზრისით, ყველაფერი იცვლება. იმის გადაწყვეტა, თუ სად იმუშაო, გაცილებით რთული ხდება. თუ მხოლოდ ხელფასზე მუშაობ, ზუსტად იცი, რამდენს გამოიმუშავებ. მაგრამ სტარტაპის კაპიტალი ღირებულია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ კომპანია წარმატებას მიაღწევს. როგორ შეგიძლიათ გაიგოთ, რომ სტარტაპი წარმატებას მიაღწევს? ეს საკმაოდ რთული რამაა. ამის პროგნოზირება ინვესტორების სამუშაოა და ხანდახან მათაც კი უჭირთ ამ საქმის კარგად კეთება.
მე არ მინდა შეგექმნათ შთაბეჭდილება, რომ სტარტაპში მუშაობა გარანტირებულად გაგამდიდრებთ. სტარტაპების უმეტესობა მარცხდება. ასე რომ, თქვენ არასოდეს არ უნდა განიხილოთ კაპიტალი სტარტაპში, როგორც ფსონზე მეტი. თუმცა, მეორე მხრივ, ეს არის ფსონი, რომლის დადებაც საკმაოდ ჭკვიანურად შეგიძლიათ.
