რა არის Wash Trading და რა გავლენა აქვს მას კრიპტოინდუსტრიაზე?
უკანონო კრიპტო ტრანზაქციებმა 2022 წელს საგრძნობლად მოიმატა, როცა თაღლითებმა და ჰაკერებმა მილიარდობით დოლარი მოიპარეს, მაგრამ ინდუსტრიაში სხვა ტიპის თაღლითობაც იმალება – ვაჭრობა, თაღლითური პრაქტიკა, რომლის გამოყენებაც ზოგიერთ მოვაჭრე და კრიპტო ფირმას შეუძლია გამოიყენოს ფასების ასაწევად და ინვესტორების მოსატყუებლად. სწორედ ამ ტიპის თაღლითობას ეწოდება Wash Trading.
ეკონომიკური კვლევების ეროვნული ბიუროს ბოლო სამუშაო დოკუმენტმა აჩვენა, რომ ამ ტიპის თაღლითობა შეადგენდა ყველა ტრანზაქციის 70%-ს კრიპტო ბირჟებზე, რაც მიუთითებს იმაზე, რომ ამ პლატფორმებზე ვაჭრობის უმეტესობა თაღლითურია. მარკ კუბანმა, კრიპტოვალუტის მოყვარულმა ინვესტორმა, გააფრთხილა თავისი მიმდევრები, რომ ამ ფაქტმა შესაძლოა ინდუსტრიაში დიდი გადატრიალება მოახდინოს.
და მაინც, რა არის Wash Trading?
Wash Trading-ის ფარგლებში ფირმა ან რომელიმე მხარე ვაჭრობს საკუთარ თავთან, რათა ხელოვნურად გაზარდოს ფასები, მისცეს ლიკვიდობის ილუზია და მოიპოვოს სხვა ინვესტორების ინტერესი, ამბობს ტიმოთი კრედლი, Blockchain Intelligence-ის მარეგულირებელ საქმეთა დირექტორი. ამან შეიძლება გამოიწვიოს სხვა ინვესტორების ქცევა, შეიძინონ ტოკენი ხელოვნურად მაღალ ფასად. მისი თქმით, ეს არის თაღლითობა და ბაზრის მანიპულირების ფორმა.
კრიპტო ბირჟებს ასევე შეუძლიათ ვაჭრობის ინტენსივობის ზრდა, რათა ხელოვნურად გაზარდონ ვაჭრობის მოცულობა, რაც ბირჟას უფრო პროდუქტიულს ან ლიკვიდურს გამოაჩენს, ვიდრე რეალურად არის. ამან შეიძლება პოტენციურად მოიზიდოს ინვესტორები, რომლებიც ეძებენ ადგილს თავიანთი ფულის ჩასადებად, განსაკუთრებით თუ ისინი კონკრეტულ ბირჟას ადარებენ ბირჟებს.
რამდენად გავრცელებულია Wash Trading?
Wash Trading შეიძლება ისეთივე მარტივი იყოს, როგორც კრიპტოს გაგზავნა ერთი საფულედან მეორეში, მაგრამ არსებობს უფრო დახვეწილი სქემები, ამბობს კიმ გრაუერი, Chainalysis-ის კვლევის დირექტორი. NBER-ის ნაშრომმა შეისწავლა 29 კრიპტო ბირჟა, რომლებიც კლასიფიცირებული იყო როგორც რეგულირებადი ან არარეგულირებადი ტიპის; ხოლო არარეგულირებადი ბირჟები იყოფა ორ კატეგორიად ზომის მიხედვით. ავტორებმა დაადგინეს, რომ Wash Trading პრაქტიკულად არ იყო რეგულირებულ კრიპტო ბირჟებზე, მაგრამ შეადგენდა არარეგულირებულ ბირჟებზე ვაჭრობის მოცულობის საშუალოდ 77.5%. Tier-1 არარეგულირებულ ბირჟებს ჰქონდათ Wash Trading-ის ოდნავ დაბალი წილი ტრანზაქციების 61.8%-თან შედარებით, ტრანზაქციების 86.2%-თან შედარებით.
რამდენად ცუდია ეს კრიპტო ინდუსტრიისთვის?
ექსპერტები ყოყმანობენ იმის თქმაზე, რომ ამან შეიძლება გამოიწვიოს მარკ კუბანის მიერ წარმოთქმული კრახი, თუმცა თაღლითური ქცევის გამო კიდევ ერთი ძირითადი კრიპტო ბირჟის დაშლის რისკი, რა თქმა უნდა, შესაძლებელია, თქვა კრედლმა.
„მე ვერ ვხედავ უეცარი კრახის რისკს, რადგან ინვესტორები უკვე მიგრირებენ უკეთეს ბირჟებზე“, დასძინა ლეინვებერმა და მიუთითა კრიპტო ტრეიდერების გამოსვლაზე Tier 1 ბირჟებზე, რომლებსაც, როგორც წესი, აქვთ უკეთესი გარე რეიტინგი და უფრო მეტად შეესაბამებიან რეგულაციებს.