ყველაფერი კონცეფციის ტესტირების შესახებ

კონცეფციის ტესტირება არის ბაზრის კვლევის მეთოდი, რომელიც გულისხმობს მომხმარებლების გამოკითხვასა და მათი მოსაზრების დადგენას კომპანიის პროდუქტებისა თუ მომსახურების კონცეფციებზე. მისი ჩატარება შეიძლება სხვადასხვა გზით, მათ შორის ფოკუს-ჯგუფების, ინტერვიუებისა და წერილობითი გამოკითხვების საშუალებით (დღეს მხოლოდ უკანასკნელს განვიხილავთ). თითოეულ მათგანს კი ერთი საბოლოო მიზანი აქვს – კომპანიამ შეიტყოს, თუ რა რეაქცია ექნება მის სამიზნე სექტორს იდეის ფართო საზოგადოებისთვის წარდგენამდე და განსაზღვროს, თუ რომელი იდეის განხორციელება ღირს. ტესტირება შესაძლოა მოიცავდეს როგორც ერთ, ასევე ორ ან რამდენიმე კონცეფციას.

კონცეფციის ტესტირების დახმარებით შესაძლებელია ახალი პროდუქტის ან მისი განახლების კონცეფციის, სახელის, ლოგოს, ერთგვერდიანი საიტის (landing page) ან ვებსაიტის დიზაინის, სარეკლამო კამპანიის, მარკეტინგული გზავნილების ეფექტურობისა, სხვადასხვა იდეისა და ა.შ. შეფასება. მიღებული უკუკავშირის საშუალებით კი მის ბაზარზე ჩაშვებამდე დახვეწა და კონცეფციის სავარაუდო წარმატების პროგნოზირება.

რატომ არის საჭირო კონცეფციის ტესტირება?

სამიზნე აუდიტორიასთან კონცეფციის ტესტირების პროცესი კომპანიას საშუალებას აძლევს გაარკვიოს, თუ რა არის შედეგიანი და რა – არა. დროთა განმავლობაში, კი ის გუნდებს საუკეთესო იდეებზე ფოკუსირებასა და მათ აღსრულებაში, შეცდომების თავიდან აცილებასა და პროდუქტისა თუ მომსახურების სამიზნე სეგმენტის მოთხოვნილებებზე მორგებაში ეხმარება. შესაძლოა, კონცეფციის დამადასტურებელი პროექტის განხორციელება შრომატევადი აღმოჩნდეს და დიდი დროც დასჭირდეს, თუმცა, ის გრძელვადიან პერსპექტივაში ორგანიზაციის დროის, რესურსებისა და ფინანსების დაზოგვას უზრუნველყოფს.

კონცეფციის ტესტირებას კომპანიებისთვის ორი მთავარი სარგებელი მოაქვს:

ის ცუდი იდეების შერჩევაში ერთგვარი ხელისშემშლელია – კონცეფციის შემოწმების გარეშე, ყველა ფორმისა და ზომის კომპანია შეცდომების დაშვებისკენ არის მიდრეკილი. ცუდი იდეების განხორციელება კი მათ რეპუტაციაზე უარყოფითად აისახება, რაც დიდ გავლენას ახდენს ორგანიზაციის უნარზე, გაიზარდოს ან სტაბილურობა შეინარჩუნოს. ამის გარდა, არახელსაყრელი იმიჯის მქონე კომპანიისთვის თანამშრომლების შენარჩუნების ღირებულება იზრდება და პოტენციური მომხმარებლების მოზიდვა უფრო ძნელდება.

ის სხვებს დაარწმუნებს, რომ თქვენს იდეას მხარი დაუჭირონ – ზოგჯერ, იდეის წარმატებაში დარწმუნებულნი ვართ, თუმცა, გუნდის მხარდაჭერას ვერ ვიღებთ. იმის დამტკიცება, რომ კონკრეტული კონცეფცია მომხმარებლებში პოპულარულია და კარგი გამოხმაურებით სარგებლობს, გუნდს მის განხორციელებაში დაარწმუნებს.

კონცეფციის ტესტირების სტრუქტურა

გამოკითხვის შემუშავებამდე გუნდმა მისი მიზანი უნდა განსაზღვროს – მათ უნდა გაარკვიონ, თუ რისი მიღწევა სურთ. მკაფიო მიზნის დასახვის შემდეგ კი, გუნდმა უნდა შეადგინოს ისეთი კითხვები, რომელთა საშუალებითაც მიღებული პასუხები გადაწყვეტილების მიღებაში დაეხმარებათ. საყურადღებოა, რომ შეკითხვები, რომლებიც კომპანიას დასახული მიზნის გარშემო არანაირი ინფორმაციით ამარაგებს, კითხვარიდან უნდა ამოვიღოთ.

გამოკითხვა

ადამიანები უკმაყოფილო დარჩებიან, თუ დასმული კითხვების გააზრებასა და მათზე პასუხის გასაცემად ბევრი დრო დაეხარჯებათ. აქედან გამომდინარე, პირველ რიგში უნდა დავრწმუნდეთ, რომ გამოკითხვა მარტივი და მოკლეა. ამასთანავე, სავარაუდო პასუხთა ვარიანტები ცალსახა უნდა იყოს.

წარადგინეთ კონცეფცია, რომელსაც ტესტავთ

გამოკითხვის მიზანი ადამიანებისთვის თავიდანვე ცნობილი უნდა იყოს, რათა კითხვებს შესაბამისი და სასარგებლო პასუხები გასცენ. კონცეფციის გასაცნობად შესაძლოა მოკლე აღწერის, ფოტოების, ვიდეოების ან ინფოგრაფიკების გამოყენება. ის ლაკონიურად, ტექნიკური ჟარგონების გარეშე უნდა იყოს წარდგენილი. ასევე უმჯობესია, თუ არ ვახსენებთ, რამდენად სასარგებლოა პროდუქტი მომხმარებლისთვის, რადგან შესაძლოა მიკერძოებული პასუხები მივიღოთ.

გამოიყენეთ სკრინინგის კითხვები რესპონდენტთა გასაფილტრად

კომპანია დარწმუნებული უნდა იყოს, რომ სწორ აუდიტორიას მიმართავს. სკრინინგის შეკითხვები კი საშუალებას იძლევა, რომ რესპონდენტები გავფილტროთ და სამიზნე სეგმენტისგან მივიღოთ საჭირო პასუხები.

გამფილტრავი შეკითხვების დახმარებით, ასევე შეგვიძლია გავიგოთ, თუ რას ფიქრობს სხვადასხვა დემოგრაფიული ჯგუფი კონცეფციაზე, მისი რომელი ნაწილი იზიდავთ ყველაზე მეტად და მიღებული ინფორმაციიდან გამომდინარე პროდუქტის სამომავლო განვითარება დავგეგმოთ.

დასვით (არ) მოწონების შესახებ კითხვები

მოწონება/არმოწონების შესახებ კითხვები მთლიანი აუდიტორიის სამიზნე ბაზრამდე შევიწროებაში გვეხმარება. ამ შემთხვევაში შესაძლებელია გამოვიყენოთ სკალა, რომლის სავარაუდო პასუხის უკიდურესი ვარიანტები იქნება ,,მომწონს’’ და ,,არ მომწონს’’. ამის შემდეგ კი, მიზეზის გასარკვევად, ღია შეკითხვის დასმაც შეგვიძლია.

ამგვარი კითხვები დაგვეხმარება იმ მახასიათებლების იდენტიფიცირებაში, რომლებიც რესპონდენტებს იზიდავს და პროდუქტის/მომსახურების შეძენისკენ უბიძგებს. ამის გარდა, აუდიტორიის მიერ დასახელებული მიზეზები პროდუქტის ოპტიმიზაციაში გვეხმარება.

შეფასებები კონკურენტებთან მიმართებაში

კითხვარი შესაძლოა მოიცავდეს კონცეფციის კონკურენტებთან მიმართებაში შეფასებასაც, რათა დავადგინოთ, თუ რამდენად წარმატებული იქნება ის ბაზარზე. აუდიტორიას შესაძლოა ვკითხოთ, თუ რას ფიქრობენ ბაზარზე უკვე არსებული მსგავსი პროდუქტის/მომსახურების შესახებ. შედეგად კი გავიაზროთ, თუ რა არის საჭირო კონცეფციის წარმატებით ჩასაშვებად.

განსაზღვრეთ შეძენის ალბათობა

პროდუქტის ან მომსახურების მიმზიდველად მიჩნევა და მისი შეძენისთვის მზაობა ორი განსხვავებული კონცეფციაა. მართალია, მოწონება/არმოწონების შესახებ შეკითხვები წარმოდგენას შეგვიქმნის იმაზე, თუ რამდენად დაინტერესებულია აუდიტორია პროდუქტით/მომსახურებით, თუმცა ჩვენ ისიც უნდა გავიგოთ, რამდენად სავარაუდოა მათ მიერ შესყიდვის განხორციელება.

ყიდვის ალბათობის შესახებ შეკითხვები გვეხმარება სამიზნე აუდიტორიის შემცირებაში. შედეგად კი მივიღებთ იმ სეგმენტს, რომელიც მზადაა შეიძინოს ის კონცეფცია, რომლის შესახებაც ვატარებთ გამოკითხვას.

დასვით ფასების შესახებ კითხვები

გამოკითხვის მონაწილეებს (რომლებსაც მოსწონთ კონცეფცია და მზად არიან შეიძინონ) ფასის შესახებაც შეგვიძლია ვკითხოთ. ამის საშუალებით გავიგებთ, თუ რას ფიქრობენ კომპანიის მიერ დადგენილ ფასზე და რა არის მათთვის ღირებულების მისაღები, პროდუქტისთვის/მომსახურებისთვის შესაფერისი დიაპაზონი.

დასვით გამოყენებასთან დაკავშირებული კითხვები

თუ მომხმარებლებს თეორიულად პროდუქტის/მომსახურების შეძენა სურთ, მათ შეგვიძლია ვკითხოთ:

• როდის გამოიყენებენ პროდუქტს/მომსახურებას;
• რამდენად ხშირად გამოიყენებენ პროდუქტს/მომსახურებას;
• სად გამოიყენებდნენ პროდუქტს/მომსახურებას.

ამ კითხვებზე პასუხები მოგვცემს წარმოდგენას იმის შესახებ, თუ როგორ აღიქვამენ მომხმარებლები პროდუქტის გამოყენებადობას.

მონაწილეობისთვის მადლობის გადახდა

გამოკითხვა რესპონდენტებისთვის რამდენიმე წუთის დათმობისა და დახმარებისთვის მადლობის გადახდით უნდა დასრულდეს. აუდიტორიას ასევე შეგვიძლია ვკითხოთ, ისურვებდნენ თუ არა სამომავლოდ სხვა ტესტირებებში მონაწილეობის მიღებას.

კონცეფციის ტესტირების სავარაუდო შეკითხვები

• რამდენად სავარაუდოა, რომ იყიდოთ ეს პროდუქტი ბაზარზე ჩაშვების შემდეგ? შეაფასეთ სურვილი 1-იდან (ყველაზე ნაკლებად სავარაუდოა) 10-ამდე (დიდი ალბათობით).
• როგორი იყო თქვენი თავდაპირველი მოსაზრება პროდუქტის შესახებ?
• რამდენად სასარგებლოა პროდუქტი? შეაფასეთ 1-იდან (უსარგებლო) 7-ამდე (ყველაზე სასარგებლო).
• რომელი ფუნქციები და მახასიათებლები მოგეწონათ ყველაზე მეტად პროდუქტის პირველ კონცეფციაში?
• რომელი ფუნქციები და მახასიათებლები მოგეწონათ ყველაზე მეტად პროდუქტის მეორე (მესამე ან დამატებით სხვა) კონცეფციაში?
• რამდენად ხშირად ყიდულობთ [კონკურენტის პროდუქტს]?
• რა ფასს მიანიჭებდით პროდუქტს/მომსახურებას?
• საიდან შეიძენდით პროდუქტს/მომსახურებას?
• როგორ ფიქრობთ, როგორ გამოიყენებდით მას?